زمینه و هدف: در اقتصادهای نوظهور، نوسانات درآمد و ناکارآمدی در مدیریت مالی خانوار می‌تواند رفاه و رشد اقتصادی را تضعیف کند. این مطالعه به‌منظور بررسی روابط پویای بین بودجه‌بندی خانوار (BUD)، مشارکت نیروی کار (LAB)، نوسان درآمد (INCVOL) و تولید ناخالص داخلی (GDP) انجام شد. هدف اصلی، شناسایی روابط علّی کوتاه‌مدت و تحلیل آثار شوک‌های اقتصادی بر متغیرها است. روش و داده‌ها: پژوهش از نوع کاربردی–تحلیلی است و از مدل خودرگرسیونی برداری (VAR) استفاده می‌کند. داده‌ها به‌صورت فصلی شبیه‌سازی شده (Index, پایه 100) شامل چهار متغیر برای دوره 20 سال (80 مشاهده) تهیه شد. ترتیب وقفه با استفاده از معیارهای اطلاعاتی انتخاب شد و شرط حداقل یک وقفه در نظر گرفته شد. تحلیل‌ها شامل آزمون علیت گرنجر، توابع واکنش آنی (IRF) و تجزیه واریانس خطای پیش‌بینی (FEVD) می‌باشد. یافته‌ها: نتایج نشان داد وقفه یک‌فصلی بهترین برازش را ارائه می‌دهد. آزمون علیت گرنجر روابط معناداری را نشان داد: INCVOL → BUD (p=0.002)، BUD → LAB (p=0.041)، BUD → INCVOL (p=0.012)، LAB → GDP (p=0.045) و همچنین روابط دوسویه‌ای بین GDP و سایر متغیرها. تحلیل IRF نشان می‌دهد شوک مثبت در BUD موجب افزایش موقت GDP و کاهش INCVOL می‌شود؛ شوک در INCVOL اثر منفی فوری بر LAB دارد. FEVD نیز نشان می‌دهد در بلندمدت سهم LAB و INCVOL در توضیح واریانس GDP بزرگ‌تر است. نتیجه‌گیری و پیام سیاست‌گذاری: نتایج حاکی از آن است که تقویت مهارت‌های بودجه‌بندی و سیاست‌های تثبیت درآمد می‌تواند از طریق بهبود ثبات درآمد و افزایش مشارکت نیروی کار به رشد اقتصادی کمک کند. پیشنهادات سیاستی شامل آموزش مالی خرد، طراحی بیمه‌های درآمدی هدفمند و سیاست‌های فعال بازار کار است.

بودجه‌بندی خانوار مشارکت نیروی کار نوسان درآمد VAR علیت گرنجر IRF FEVD